W czasie historycznej już Diecezjalnej Pielgrzymki Górali, Kół Gospodyń Wiejskich i Związku Podhalan w dniu 2 maja 2025 r. do Sanktuarium Matki Bożej Kazimierzowskiej w Rajczy, ważnym punktem uroczystości było Odnowienie Hołdu Górali przed Jej Cudownym Obrazem.

Udostępniamy tekst Hołdu Górali, napisany w gwarze góralskiej przez Władysława Motykę. W obecności wszystkich zgromadzonych Hołd złożyła Reprezentacja Oddziału Górali Żywieckich ZP w Milówce wraz z młodzieżą i rodzicami z grupy Etnoschola z Nieledwi.

                                Odnowiynie Górolskiygo Hołdu

Matko Bosko Kazimiyrzowsko, Gaździno Góroli i Pani Beskidzkiyj Ziymi!

            W Roku Jubileusiowym 2025 przychodzom do Ciebie górole, gaździny z Kół Gospodyń Wiyjskik i pielgrzymi z całej Diecezyji Biylsko-Żywieckij.

            Pokornie i z radościom, stajymy przed Tobom w Rajcy, ka juz przesło 350 roków królujes ludowi tej Ziymi. Twój cudowny ^łObroz podarowoł górolom król Jan Kazimiyrz w podziynce za ik dzielnom postawe i ^łodwage w casak szwedzkiygo potopu w XVII wieku, kie stanyli kwardo przy Królu i Nojaśniyjsej Rzecypospolitej. Tako tez w Twoim cudownym królewskim wizerunku splatajom sie losy Polski i góroli.

            Dzisiok klynkomy znowu przed Tobom i pytomy cobyś ^łoddalila ^łod nos troski i stropiynia, bo nowy potop zalywo świat i ^łOjcyzne nasom. Bezboźnicy i wrogowie Kościoła, kcom nom urzondzić Polske bez Pana Boga, bez posanowanio ludzkiygo zycio ^łod pocyncio do naturalnej śmierci, bez religii w śkole, bez wychowanio dzieci i młodziyży w umiłowaniu ^łOjcyzny. Uderzajom w nojmłodsyk i nojsłabsyk. Kcom wyrwać wiare z serc dzieci, a młode pokolynia wychować na ateistów. Gorstka rzondzoncyk, bo telo ik jes w całej masie norodu kce znowu narzucić Polokom bezboznom ideologije i podciońć krześcijańskie korzynie, z któryk wyrostomy.

            My, górole, rynki do tego przikładać nie bydymy. Przed Tobom Matko powtarzomy za nasymi łojcami – My kcymy Boga w nasym kraju, w rodzin kole, w ksiónsce, w śkole, w wojsku, sondzie, w ksiyngak praw, my kcymy Boga w kozdej kwili, i dzisiok i jutro, w scynściu i łzak. (My chcemy Boga)

Roki tymu, naso górolsko poetka, jakby cujonc co sie bydzie dzioło pisała:

Polsko nasa Polsko mało Cie kochajom,
nie dej ze sie zniscyć bo Cie potargajom.

Bo nasi łojcowie ło Ciebie sie bili,
swoje całe zycie Tobie poświyncili.

Zeby naso młodziyż mogła sie łozwijać,
Ciebie Polsko całym sercym kochać! (Helena Waligóra)

            Dzisiok przychodzi znowu cas próby nasyk sumiyń. Polska potrzebuje ludzi sumiynio, potrzebuje ładu moralnego, jako fundamyntu zycio kozdego cłeka i całego norodu. Tak naucoł nos Świynty Jan Paweł II. Znacy to, ze trza nom cynić dobro i nie godzić sie na zło. Mieć ^łodwage stawać w ^łobronie Kościoła świyntego, prześladowanyk kapłanów i wsytkik co dzisiok doznajom krzywdy i represyji w nasym kraju.

            Wymogo to ^łod nos ^łofiary, ciyrpiynio i modlitwy. Nale nie bojymy sie, bo przecie w boju wyrobiajom sie nase charaktery. Ino pytomy Cie Matko, nie wypuscoj nos z rónk Twoij ^łopieki, wlyj w nase serca ^łotuche, Dej nom kapke rozumu i móndrości, coby mu znowu po skodzie nie narzykali, ze nos nieroz i nie dwa, zło propaganda zwiedła.

            Momy wiare ze z Bozom i Twojom pomocom domy rade. Kcymy świata wolnego, ludzi ślebodnyk i niepodległej ^łOjcyzny. Strzez nos Matko, coby my nie popadli w niewole globalnego kołchozu, co nom ryktuje „wielgi reset”.

Matko i Opiekunko nasa!

            Dzisiok w Rajcy, my tu zgromadzyni, dziynkujymy za Twojom przemoznom ^łopieke, za wselenijakie łaski, dobrodziyjstwa i pociechy, jakik ^łod Ciebie furt doznajymy. Dziynkujymy Ci, ze dzwigos nos z upadków i słabości nasyk. Dziynkujymy za Twojom dobroć co ^łoświetlo nase Beskidy.

            W tyn urocysty cas pielgrzymowanio ^łodnowiomy nase śluby przed Twoim Cudownym ^łObrazym:
- trzymać sie mocno Ewangeliji i Krziza
- sanować godnoś drugigo cłeka i rodziny
- bronić, jak ^łojcowie nasi, świyntej wiary katolickiyj i niepodległości Polski
- słuzyć jak nojlepiyj rodnej ziymi
- pilnować górolskiyj i norodowej tradycji i kultury
- i pielgrzymować do Ciebie w kozdy cas!

Matko Bosko Kazimierzowsko, Gaździno Góroli!
stawioj sie za nami u Twego Syna
^ło to pytomy Zdrowaś Maryja!

Hołd ^łodnawiajom Górole                                                                   skupiyni we Zwionzku Podholan w Polsce
im. Św, Jana Pawła II                                                                   Rajcza, 2 maja Jubileusiowego Roku 2025

            Pragniemy dodać, że nasz Oddział Górali Żywieckich ZP w Milówce był jednym ze współorganizatorów Pielgrzymki i brał czynny udział w jej zorganizowaniu, odpowiadając za asystę pocztów sztandarowych, góralską oprawę muzyczną Mszy świętej i prowadzenie korowodu z Sanktuarium do Centrum Kultury w Rajczy, a także zapewniając liczny, ponad 200-osobowy udział górali ze Związku Podhalan. 18 pocztów sztandarowych uświetniło to niezwykłe wydarzenie, w tym 5 sztandarów Związku Podhalan - Oddział Górali Żywieckich w Milówce, dalej sztandary Oddziałów ZP: Radziechowy, Wysoka k. Jordanowa, Wilkowice i Oddział Górali Śląskich z Brennej, a także poczty stowarzyszeń: „Roztoka” Międzybrodzie Żywieckie, Bractwo Pielgrzymkowe Mysłowice, OSP Rajcza, OSP Rycerka Górna, OSP Nieledwia, Koło Łowieckie „Głuszec” Rajcza, „Dzieci Serc” Radziechowy oraz sztandary Szkoły Podstawowej w Rajczy i Parafii pw. MBNP w Rycerce Górnej.

               W tym miejscu pragniemy podziękować połączonym Kapelom Górali Żywieckich i Śląskich, które stworzyły wspaniałą góralską oprawę całej uroczystości. Z Żywiecczyzny zagrali: Brygida Murańska, Franciszka Hajdus, Oliwia Temel - skrzypce, śpiew, Maciej Murański - basy, Roman Śleziak i Piotr Puszyński - skrzypce, śpiew. Z Trójwsi Beskidzkiej (Istebna, Jaworzynka, Koniaków) wystąpili: Zbigniew Wałach - skrzypce, śpiew, Jan Kaczmarzyk - sekund, śpiew, Monika Wałach-Kaczmarzyk – skrzypce, śpiew, Amelia Kajzar, Karolina Patyk i Natalia Bojko – skrzypce, śpiew oraz Łukasz Heczko – basy, śpiew i Henryk Bestwina – trombita, róg pasterski, gajdy. Skład tej supergrupy dopełnili śpiewacy z zespołu „Lipowianie”: Kazimierz Chrapek i Aniela Wiewióra-Chrapek, Kazimierz Pawlak, Anna Prochownik, Barbara Piecuch, Krzysztof i Urszula Mędralowie, Anastazja Motyka oraz Zygmunt Grzegorzek. W czasie Mszy św. górale wykonali pieśni kościelne „Po górach, dolinach”, „Chwalcie łąki umajone” i „Czarna Madonno” oraz współczesne pieśni góralskie „W moim uogródecku” (B. Murańska, J. Jurasz), „Jezusicku Świynty” (B. Murańska), „Uwielbienie” (sł. o. Leon Knabit, muz. Z. Wałach), „Ojcowski dom” (sł. Jan Kubisz, muz. trad.) i Hymn Związku Podhalan „Wierni tradycji górale som” (sł. Łukasz Golec, muz. Golec uOrkiestra).

            Dopełnieniem Pielgrzymki do Sanktuarium w Rajczy było nawiedzenie przez Górali Kościoła Jubileuszowego pw. Dobrego Pasterza w Istebnej w sobotę 10 maja 2025 r. Na chwałę Pana i Matki Bożej wybrzmiały pieśni Józefa Brody, muzyka kapeli Moniki Wałach - Kaczmarzyk i jej wychowanków oraz góralska homilia ks. dr. Adama Ciapki o Dobrym Pasterzu i Jego owcach, którymi są wszyscy, którzy słuchają Jego głosu i idą za Nim.

TU LINK DO NAGRANIA Z ODNOWIENIA HOŁDU GÓRALSKIEGO: https://www.youtube.com/watch?v=zF-c-AAruZ4

Opr. Władysław Motyka

Pierwsze zdjęcie: ŻywiecInfo. Pozostałe zdjęcia: Ethno photography of the Beskids (Witold Porwisz). Ostatnie zdjęcie: Józef Michałek. Bóg zapłać za możliwość udostępnienia.

Źródło: Beskidzkie Towarzystwo Oświatowe, Milówka, AD 2025.