Szanowni Mieszkańcy Gminy Milówka!
Skreślamy te kilka słów ku powadze i należytego traktowania naszej lokalnej, milowskiej historii, naprawdę z doktorską, wręcz profesorską znajomością rzeczy. Cieszy każda inicjatywa upamiętnienia naszych przodków, w tym tablica na cmentarzu parafialnym w Milówce, poświęcona poległym w czasie I i II wojny światowej. Jest jeden tylko warunek. Żaden komitet organizacyjny, ani żadna komisja weryfikacyjna, bez poważnego zastanowienia się nad sprawą, do której przystępuje, nie wniesie nic nowego do rozpoznania tej historii, jeżeli nie będzie prowadzić swoich prac w oparciu o rzetelne badanie dostępnych archiwów. Dlatego, zanim dziś, 11 LISTOPADA AD 2018, w Milówce fetowane będą gminne uroczystości, podajemy do wiadomości Organizatorów, aby nie zapomnieli podać do publicznej wiadomości, że należy pamiętać o następujących faktach:
Według dr. Przemysława Stanko, z odtajnionych archiwów c.k. armii w Wiedniu, z terenu gminy Milówka w czasie I wojny światowej poległo nie 4, ale ok. 200 żołnierzy, w tym ok. 70 z samej Milówki. Jednym z nich był Franciszek Tyc, poległy za ojczyznę we wrześniu 1918 r., którego nagrobek zachowany jest jeszcze przy chodniku, prowadzącym do kaplicy cmentarnej, a w tym wykazie nie wspomniany.
Na liście żołnierzy Legionów Polskich, z samej wsi Milówka i parafii, znane są, a nie uwzględnione następujące nazwiska poległych:
Jan Bednarz, ur. 24 II 1896 w Milówce, później zamieszkały w Myślenicach, legionista, poległ 3 IV 1919 r.
Franciszek Cempiel z Nieledwi, par. Milówka, ur. 6 III 1893, legionista, poległ 22 VIII 1915 r. pod Wysokiem Litewskiem.
Michał Marszałek, ur. 9 IX 1895 w Milówce, legionista II Brygady, zaginął bez wieści 28 X 1914 r. pod Sołotwiną, w Karpatach Wschodnich.
Mjr Emanuel Quirini, ur. 1895, syn Mariana, aptekarza i pierwszego prezesa OSP w Milówce, legionista, mjr żandarmerii WP, zamordowany przez NKWD w Katyniu 1940.
Józef Zawada ur. 1897 r. w Milówce, legionista, ułan 2 pułku ułanów, poległ w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r., miejsce pochówku pod Białymstokiem, nieznane.
Kolejne przykładowe nazwiska, których nie ma na przygotowanej tablicy:
Ppor. rezerwy WP, Jan Grodecki, 4 psp w Cieszynie, zamordowany przez NKWD w Katyniu 1940 r.
Franciszek Balas, ur. 13 I 1896, zamordowany w KL Auschwitz 20 VIII 1943.
Jan Biegun, ur. 24 IV 1893, zamordowany w KL Auschwitz 20 VIII 1943
Jan Czarnecki, ur. 12 IX 1898, więzień KL Auschwitz od 1941 r., dalszy los nieznany.
Józef Kobza, ur. 10 I 1922 w Milówce, zamordowany w KL Auschwitz 21 VIII 1941.
Jan Krajewski, ur. 1 IX 1926 w Milówce, zamordowany w KL Auschwitz 22 III 1943.
Ludmiła Kurowska, ur. w Milówce 8 XI 1926, zamordowana w KL Auschwitz 7 I 1944.
Maria Kurowska, ur. w Milówce 9 XI 1924, zamordowana w KL Auschwitz 17 I 1944.
Władysław Pryszcz, ur. w Milówce 19 I 1898, zamordowany w KL Auschwitz 6 IX 1942.
Tadeusz Wójtowicz, żołnierz AK, zastrzelony przez Niemców w obławie w 1943r.
Helena Zych z d. Dutkiewicz, ur. 26 II 1888 w Milówce, zamordowana w KL Auschwitz 25 II 1943.
Mieczysław Zyzak, ur. 24 VI 1909 w Milówce, zamordowany w KL Auschwitz 25 XI 1942.
Pominięcie na tej tablicy nazwisk Żołnierzy Wyklętych, naszych najmłodszych żołnierzy Niepodległej, pozostawiamy bez komentarza. Przyjęta metodologia, że datą graniczną tej listy jest dzień 8 maja 1945 r. oznacza bezkrytyczne powielanie schematów komunistycznej propagandy, dla której ten dzień, jako dzień zwycięstwa, oznaczał już ostateczne podporządkowanie Polski Moskwie. Dla nas, kolejne czasy niewoli, tym razem sowieckiej, w epoce PRL.
W przededniu Święta 100-lecia odzyskania przez Polskę Niepodległości, czujemy się w obowiązku podać te kilka informacji do powszechnej wiadomości Mieszkańców Gminy Milówka.
Z poważaniem
Anna Motyka
Prezes Beskidzkiego Towarzystwa Oświatowego w Milówce
Źródło: Beskidzkie Towarzystwo Oświatowe, Milówka RP 2018.